Drukuj

 „Konfederacja Barska” to tytuł prelekcji związanej z 250.leciem zawiązania Konfederacji Barskiej (1768-1772), przedstawionej przez  Rafała Kocoła z Muzeum Okręgowego w Rzeszowie,  w ramach  Roku Konfederacji Barskiej,  w dniu  14.02.2018r., w Filii nr 7 WiMBP w Rzeszowie. Uczestnikami prelekcji byli uczniowie z Zespołu Szkół Nr 2  w Rzeszowie, z kl. I d  Technikum Nr 2, opiekun p. Dorota Frańczak   

Rafał Kocoł zapoznał uczestników z historią powstania Konfederacji Barskiej i losach  jej założycieli.

Powiedział m. in. : „W 1764 r. na tron polski został wybrany Stanisław August Poniatowski, popierany przez familię Czartoryskich oraz przez carycę Katarzynę II. Elekcja odbyła się pośród znacznego niezadowolenia szlachty a pod bagnetami oddziałów rosyjskich. Król miał swoją wizję państwa nowoczesnego, oświeconego i próbował wprowadzać takież reformy. Część szlachty uważała to za zamach na ich złotą wolność, co w połączeniu  z wpływami rosyjskimi na dworze królewskim oraz próbami zrównania w prawach politycznych innowierców musiało w końcu doprowadzić do otwartego konfliktu z władcą.

Ambasador rosyjski Nikołaj Repnin różnymi działaniami zakulisowymi manipulował królem Stanisławem Augustem i opinią społeczną. Doprowadził w 1768 r. do tzw. Sejmu Repninowskiego, podczas którego przeforsował w asyście oddziałów rosyjskich m.in. równouprawnienie innowierców a także podpisanie traktatu "o wiecznej przyjaźni"z Rosją, który tylko potwierdził, że Rzeczpospolita stała się protektoratem Rosji. W odpowiedzi na to w Barze 29 lutego 1768 r. zawiązała się Konfederacja Generalna szlachty skierowana przeciwko rosyjskiemu okupantowi, królowi Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu oraz różnowiercom. Wśród przywódców znalazły się takie wpływowe osoby jak biskup Adam St. Krasiński czy marszałek nadworny Jerzy August Mniszech. Pośród nich był również Józef Pułaski, ojciec Kazimierza Pułaskiego, bohatera Konfederacji a potem również bohatera walk o niepodległość USA. Konfederaci otrzymali pomoc materialną ze strony Francji, która przysłała również misję oficerską. Wkrótce zawarty został także traktat polsko-tatarsko-turecki skierowany przeciw Rosji (Turcja niedługo potem znalazła się w stanie wojny z Rosją).

Przeciw konfederatom został skierowany korpus rosyjski liczący ok. 20 tys., liczba wszystkich  żołnierzy w oddziałach konfederackich była podobna, lecz zawsze walczyli w sporym rozdrobnieniu oddziałami, które liczyły po kilkaset do 2 tys. ludzi. Walki toczyły się w Wielkopolsce, Małopolsce, na Podkarpaciu, na Ukrainie i Litwie.

W 1771 r. konfederaci próbowali porwać króla Stanisława Augusta, lecz akcja się nie powiodła a jedynie przysporzyła dodatkowych wrogów. Rosja wraz z Prusami i Austrią przygotowały pierwszy rozbiór Polski. Gdy jeszcze toczyły się walki, w sierpniu 1772 r.  nastąpiło podpisanie traktatów. W listopadzie 1772 r. padł ostatni punkt oporu konfederatów w Zagórzu. Kilkanaście tysięcy polskich patriotów zostało zesłanych na Sybir, wielu emigrowało. Tak zakończyła się Konfederacja Barska, przez część historyków uznana

za pierwsze polskie powstanie narodowe”.

                                                                        Rafał Kocoł - Kustosz z Muzeum Okręgowego w Rzeszowie

Dziękujemy Panu Rafałowi Kocołowi z Muzeum Okręgowego w Rzeszowie za przygotowanie prelekcji nawiązującej do tematu Konfederacji Barskiej.

Dziękujemy uczniom i nauczycielowi biblotekarzowi z Technikum Nr 2 w Rzeszowie za udział w prelekcji. (8.30-10.00).

                                                                                                                                                                                                                                    Anna Kurowska