Głównej zawartości

Komunikat alertu

Ta strona korzysta z cookies. Bez zmiany ustawień pliki są zapisywane na urządzeniu.

Ryszard Kukliński, późniejszy pułkownik Wojska Polskiego oraz współpracownik CIA (Central Intelligence Agency), urodził się 13 czerwca 1930 roku w Warszawie. Pochodził z rodziny robotniczej, związanej z tradycją Polskiej Partii Socjalistycznej. Ojciec Ryszarda, Stanisław, podczas II wojny światowej był członkiem konspiracyjnej organizacji niepodległościowej „Miecz i Pług”. Zginął w obozie koncentracyjnym Sachsenhausen. Ryszard Kukliński karierę w Ludowym Wojsku Polskim rozpoczął w 1947 roku wstępując w szeregi Oficerskiej Szkoły Piechoty we Wrocławiu. W związku z ujawnieniem jego powiązań z „Mieczem i Pługiem” został zdegradowany. Wkrótce jednak zaczął odzyskiwać zaufanie swych przełożonych, co wiązało się ze stopniowym awansem.  Od 1963 roku zaczął pracować w Sztabie Generalnym Wojska Polskiego. W latach 1967–1968 pełnił służbę w Międzynarodowej Komisji Kontroli i Nadzoru Układów Genewskich w Wietnamie zbierając między innymi dane o wojskach biorących udział w konflikcie wietnamskim.

W 1968 roku Ryszard Kukliński, jako oficer sztabowy, brał udział w opracowywaniu planów inwazji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację. Ten epizod oraz pacyfikacja wystąpień robotniczych na Wybrzeżu przez wojsko, którą obserwował w grudniu 1970 roku, wpłynęła na jego decyzję o nawiązaniu współpracy z CIA.

Sukcesywnie przekazywał Amerykanom plany strategiczne ZSRR i całego Układu Warszawskiego. Szczególne znaczenie miały dokumenty ataku na kraje Paktu Północnoatlantyckiego. Stany Zjednoczone zostały uprzedzona przez Kuklińskiego o przygotowaniach do wprowadzenia stanu wojennego w Polsce.

W nocy z 7 na 8 listopada 1981 roku z obawy przed dekonspiracją Ryszard Kukliński został wraz z żoną i dwoma synami potajemnie ewakuowany z kraju. Przez Berlin Zachodni dotarł do Stanów Zjednoczonych. Po ucieczce sąd wojskowy w Warszawie skazał go na karę śmierci i zdegradował. Wyrok wydany na Kuklińskiego został dopiero uchylony w 1995 roku przez Izbę Wojskową Sądu Najwyższego. Ostatecznie został uniewinniony, zrehabilitowany i przywrócono mu stopień wojskowy.

W Stanach Zjednoczonych Ryszard Kukliński był ekspertem Departamentu Obrony i Departamentu Stanu oraz otrzymał stopień pułkownika armii amerykańskiej. Zmarł 11 lutego 2004 roku na udar mózgu w Tampie na Florydzie. Ceremonia żałobna miała miejsce na amerykańskim cmentarzu narodowym Arlington. Urna z prochami pułkownika spoczęła w Alei Zasłużonych Cmentarza Wojskowego na warszawskich Powązkach. Prezydent RP Andrzej Duda 2 września 2016 roku mianował pośmiertnie Ryszarda Kuklińskiego na stopień generała brygady.

Ryszard Kukliński był jednym z najsłynniejszych agentów działających na rzecz amerykańskiego wywiadu w okresie trwania zimnej wojny. Przez wielu uznawany jest za bohatera narodowego, który przekazując Stanom Zjednoczonym radzieckie plany wojny atomowej, uratował kraj i inne państwa Układu Warszawskiego od zagłady.

Opracowano na podstawie stron internetowych.